برگزاری هشتمین نشست تخصصی سومین همایش بین‌المللی آموزش عالی: بررسی نقش واقعیت مجازی و افزوده در تدریس در جامعه اطلاعاتی
آخرین به روزرسانی 14 اردیبهشت 1404
هشتمین نشست از سلسله‌نشست‌های علمی – تخصصی سومین همایش بین‌المللی «نیازها و ضرورت‌های نظام آموزش عالی در جامعه اطلاعاتی» با عنوان “واقعیت مجازی و واقعیت افزوده (AR & VR) در بستر تدریس در جامعه اطلاعات” ۸ اردیبهشت‌ماه برگزار شد.
هشتمین نشست از سلسله‌نشست‌های علمی – تخصصی سومین همایش بین‌المللی «نیازها و ضرورت‌های نظام آموزش عالی در جامعه اطلاعاتی» با عنوان “واقعیت مجازی و واقعیت افزوده (AR & VR) در بستر تدریس در جامعه اطلاعات” به همت معاونت پژوهش و فناوری دانشگاه، انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و دبیرخانه اجرایی همایش با حضور پروفسور محمدرضا بهرنگی از دانشگاه خوارزمی، رئیس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و عضو شورای تخصصی گروه علوم تربیتی دانشگاه علوم و فرهنگ، پرفسور اطمیشی دکتری جامعه‌شناسی نظام‌های آموزشی و عضو هیئت مؤسس انجمن علمی جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش ایران، دکتر فرهاد شفیع‌پور مطلق از دانشگاه آزاد کاشان و نایب‌رئیس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران و مهندس رمضانیان مقدم کارشناس حوزه واقعیت مجازی و افزوده و همچنین جمعی از استادان، پژوهشگران و صاحب‌نظران برجسته حوزه‌های مختلف برگزار شد.
در ابتدای این نشست، دکتر شفیع‌پور از دانشگاه آزاد کاشان، واقعیت افزوده و مجازی در عصر هوش مصنوعی دنیای امروز را ترکیبی از واقعیت گسترده و متاورس دانسته و با تأکید بر بهره‌گیری از تدریس تطبیقی بر اهمیت طراحی فضاهای آموزشی بر ضرورت بیش‌ازپیش امکان یادگیری شخصی‌سازی شده بر اساس توان و استعداد هر فرد با بهره‌گیری از این فناوری تأکید کرد.
وی همچنین ضمن لزوم توجه به تسلط هوش مصنوعی در فرایند آموزش و یادگیری بر این مهم تأکید کرد که یادگیری باید به حدی از تسلط برسد که در این دنیای جدید قابل‌پیاده‌سازی باشد. اما در این میان نباید اهمیت و نقش انسان کم‌رنگ شود؛ بلکه لازم است انسان عامل و حکمران خودش باشد.
نایب‌رئیس انجمن علمی مدیریت آموزشی ایران در ادامه بحث خود چکیده‌ای از الگوی تحلیل داده تدریس مبتنی بر واقعیت افزوده و واقعیت مجازی ارائه داده و به‌ضرورت استفاده از هوش مصنوعی در آموزش اشاره کرد و اظهار داشت: هوش مصنوعی می‌تواند به شخصی‌سازی فرایند یادگیری و ارائه محتوای آموزشی متناسب با نیازهای هر فرد و همچنین شناسایی و کشف استعدادهای دانش‌آموزان و دانشجویان کمک کند.
ضرورت‌ها و اهمیت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
در ادامه نشست مهندس نوید رمضانیان مقدم به بیان ضرورت‌ها و اهمیت واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و کاربردهای آموزشی این فنّاوری‌ها در فرایند آموزش و تدریس از زوایای مختلف پرداخته و از همه متخصصان این حوزه درخواست کردند به اهمیت و کاربرد آن با تمرکز بر تکنولوژی‌های واقعیت گسترده (XR) شامل:
واقعیت مجازی (VR): ایجاد محیط کاملاً غوطه‌ور با حواس درگیر (هدست‌های (VR
واقعیت افزوده (AR): افزودن لایه‌های دیجیتال به محیط واقعی (مثلاً اپلیکیشن‌های آموزشی مانند “پکیج‌های AR کتاب‌های درسی”
واقعیت ترکیبی (MR): تلفیق VR و AR برای تعامل پویا (هدست‌های HoloLens) بیش‌ازپیش توجه کنند.
وی ضمن معرفی تکنولوژی واقعیت گسترده (XR)، این فناوری را شامل واقعیت مجازی (VR)، واقعیت افزوده (AR) و واقعیت ترکیبی (MR) دانسته و به نمونه‌های کاربردی از این فناوری در آموزش علوم پایه در آزمایشگاه‌های مجازی برای شبیه‌سازی تجربیات، در حوزه پزشکی برای شبیه‌سازی جراحی، آناتومی بدن، و آموزش پرستاری و در حوزه مهندسی برای آموزش کار با ماشین‌آلات صنعتی و طراحی فرایندها با تأکید بر یادگیری شخصی شده و افزایش کارایی آموزش اشاره نمودند.
تحول در تحول
پروفسور بهرنگی استاد تمام دانشگاه خوارزمی، مطالب ارزشمند خود را با عنوان “تحول در تحول” ده گام آموزشی با استفاده از جدول خلاصه کاربردها و فرصت‌های پژوهشی مبتنی بر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده ارائه کرد.
وی معتقد است، هوش مصنوعی و فناوری‌های جدید نظیر واقعیت مجازی و واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی پتانسیل بالایی برای تحول در همه حوزه‌ها به‌ویژه علوم‌انسانی به‌ویژه در بستر تدریس دارد، اما این تحول تنها با نگاهی عمیق، انتقادی و انسان‌محور ممکن خواهد بود. استفاده سطحی و بدون درک از این فناوری‌ها می‌تواند به‌جای کمک، آسیب‌های جدی به پژوهش‌های انسانی و فرایندهای آموزش و یادگیری وارد کند.
بهرنگی همچنین بر چالش‌های نظام‌های آموزشی به‌ویژه آموزش عالی اشاره و به اهمیت توجه به “حق یادگیری” برای همه فراگیران و دانشجویان تأکید و عدالت در آموزش را به معنای توجه به تفاوت‌های فردی و ارائه آموزش متناسب با استعدادها و نیازهای هر فرد با بهره‌گیری از فناوری نوین دانسته ابراز امیدواری کرد که این فناوری‌ها بتواند به مدیریت بهتر فرایندهای آموزشی و ارائه آموزش شخصی‌سازی شده کمک کند. البته این به شرطی محقق خواهد شد که کاربرد هوش مصنوعی در آموزش و تربیت مدرسان آینده مورد توجه ویژه قرار گیرد.
شرکت‌کنندگان در این نشست علمی به بحث درباره قابلیت‌های شگفت‌انگیز فناوری‌های واقعیت مجازی و افزوده در بازتعریف روش‌های تحقیق و تدریس در حوزه‌های مختلف پرداخته و فرصتی ارزشمند برای استادان، معلمان، پژوهشگران و دانشجویان علاقه‌مند به حوزه فناوری‌های نوین آموزشی بود تا با جدیدترین دستاوردهای علمی در زمینه واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی و تأثیر آن بر مدیریت تدریس و فرایندهای یادگیری آشنا شوند.
گفتنی است این نشست با استقبال خوب استادان، دانشجویان و معلمان به‌صورت حضوری و مجازی قرار گرفت.
