در سمینار علمی و تخصصی هفته علوم و فناوری چاپ بررسی شد: صنعت چاپ فرصت خوبی برای انتقال نماد‌های هویت ملی است
پنجمین روز هفته نکوداشت علوم و فناوری چاپ با برگزاری دو نشست علمی تخصصی با عنوان «توسعه پایدار، محیط‌زیست و مسئولیت‌های اجتماعی» و «توسعه نیروی انسانی و آموزش، کارآفرینی، تجاری و برندسازی محصولات صادراتی» ۲۵مهر ۱۴۰۳ در دانشگاه علم و فرهنگ برگزار شد.
توسعه پایدار، محیط‌زیست و مسئولیت‌های اجتماعی
دکتر زهرا حسین‌نژاد، عضو هیئت علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر موضوع توسعه پایدار و توجه به محیط زیست اظهار کرد: توسعه پایدار از جمله مفاهیمی است که امروزه توجه بسیاری از صاحبنظران مجامع علمی را به خود جلب نموده است. این مفهوم، در بستر منابع مالی، طبیعی و انسانی سعی دارد تا ضمن گسترش بهبود سطح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، توسعه پایدار انسانی را نیز به ارمغان آورد. بر این اساس، کوشش‌های بسیاری پیرامون موازنه‌ی دقیق میان نیاز‌های امروز و فردا، همگام با التفات به حقوق آیندگان و عدالت اجتماعی برای انسان معاصر، صورت پذیرفته تا بهبود در سطوح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را ممکن سازد.
به‌گفته حسین‌نژاد، مهمترین چالش رسیدن به توسعه پایدار در جهان امروز حفاظت از محیط‌زیست است که مستلزم آموزش عمومی و افزایش سطح آگاهی مردم است.
وی با اشاره به ارتباط صنعت چاپ با توسعه پایدار و محیط زیست گفت: این صنعت نقشی محوری در زنجیره تولید ارزش دارد و همچنین در ورود محصولات جدید به بازار نقش‌آفرین است؛ همچنین در کنار این‌ها صنعت چاپ در تولید محصولات فرهنگی تأثیر ویژه‌ای دارد.
عضو هیئت علمی گروه ارتباط تصویری دانشگاه علم و فرهنگ با تأکید بر مسئولیت و وظایف اجتماعی در صنعت چاپ، خاطر نشان کرد: المان‌های توسعه پایدار و به ویژه مواردی مانند کنترل نیروی انسانی بخشی از مسئولیت اجتماعی در صنعت چاپ محسوب می‌شوند. مسئولیت اجتماعی در صنعت چاپ یکی از محور‌های کلیدی توسعه پایدار است و همچنین به ایجاد فرهنگ حفاظت از محیط زیست کمک می‌کند. با غلبه بر چالش‌های زیست محیطی میتوان بخش عمده‌ای از چالش‌های توسعه پایدار را برطرف کرد و یک گام به رسیدن به این هدف نزدیک‌تر شد.
توجه به بازیافت و استفاده از مواد اولیه باکیفیت
در ادامه، دکتر پروانه قاسمیان مدیر گروه طراحی پارچه و لباس دانشگاه علم و فرهنگ با اشاره به اقدامات مخرب بشر در محیط‌زیست، طی قرن بیست و بیست و یکم گفت: توسعه پایدار ارتباط نزدیکی با صنعت چاپ دارد، اهداف توسعه پایدار شامل ۱۷ هدف هست که پنج هدف آن کاملاً با صنعت چاپ مرتبط است. این ۱۷ هدف در دنیا توسط ۱۷۹ کشور امضا شده است که به سند ۲۰۳۰ معروف است.
وی با اشاره به نخستین هدف مرتبط با صنعت چاپ گفت: نخستین هدف پایان دادن به فقر است. اگر متکی به صنعت مد و لباس خود یا صنعت چاپ در کشورمان باشیم، می‌توانیم به از بین رفتن فقر نزدیک شویم. دومین هدف، برابری جنسیتی است؛ سومین هدف، مصرف و تولید مسئولانه است. باید از مواد اولیه‌ای استفاده کنیم که در جریان بازیافت دوباره به فرآیند تواید باز گردند.
قاسمیان تأکید کرد: متأسفانه بسیاری از کارخانجات نساجی و صنایع مختلف، ضایعات و آب آلوده خود را وارد محیط‌زیست می‌کنند و این سبب تخریب محیط زیست و نابودی گیاهان و جانوران می‌شود. برای حل این مشکل باید ضایعات صنایع به خصوص ضایعات صنعت چاپ مدیریت شوند و مواد اولیه باکیفیت‌تر باشند.
وی با بیان اینکه اگر برند‌ها برای تولید محصولات خود روی صنعت ۲۰۳۰ تمرکز نکنند، ممکن است دیگر نتوانند محصول تولید کنند، گفت: میتوان در آماری به این نکته اشاره کرده که ۹۶ درصد رنگرزی وابسته به رنگ‌های مخرب برای محیط‌زیست است. در سمت مقابل؛ رنگرزی طبیعی و سنتی، برای کسی مضر نیست و بشر نیز پس از سالها این موضوع را متوجه شده است.
قاسمیان گفت: در نهایت ورود به بازار‌های جهانی نیازمند ورود به زمینه استاندارد‌های زیست محیطی است، حتی برند‌های معروف و شناخته شده جهان نیز بر این موضوع تأکید دارند.
صنعت چاپ صنعتی ارزش‌آفرین است
محمد بیطرفان، رئیس انجمن علمی فناوری چاپ ایران با اشاره به موضوع توسعه پایدار در صنعت چاپ، گفت: توسعه پایدار موضوعی است که در همه نقاط دنیا مورد توجه قرار گرفته و صنعت چاپ هم که درگذشته جزء صنایع آلاینده دنیا بود، براساس اهداف توسعه پایدار تأثیرات منفی کمتری در سال‌های اخیر روی محیط زیست دارد. به هر صورت چاپ صنعتی است که در همه ابعاد زندگی انسان تأثیرگذار است اما باید اصلاحاتی در آن اتفاق بیفتد تا آسیب کمتری به محیط زیست وارد شود. خود و بقیه تبدیل به انسان‌هایی مسئولیت‌پذیر و حمایتگر برای جامعه و محیط زیست شویم.
بیطرفان با تأکید بر جایگاه صنعت چاپ در اقتصاد و علم ایران و جهان افزود: صنعت چاپ سومین صنعت‌هایتک دنیاست. تلاش‌های زیادی برای تربیت نیروی انسانی انجام شده اما هنوز کار زیادی باقی مانده است. انجمن چاپ نیز آمادگی کامل خود را برای آموزش دانشجویان و تربیت نیروی ماهر اعلام می‌کند؛ همچنین میتوان این نوید را به دانشجویان چاپ و گرافیک داد که صنعت چاپ صنعتی بسیار درآمدزاست و از نظر گردش مالی در رده چهارم کشور است.
بیطرفان با اشاره به اهمیت توجه به استاندارد‌های زیست‌محیطی برای فراهم شدن زمینه صادرات گفت: اگر تا سال ۲۰۳۰ نتوانیم تولیدات خود را با محیط زیست همراه کنیم، ورود به صادرات و بازار‌های بین‌المللی امکان‌پذیر نخواهد بود؛ بنابراین لازم است، صنعت چاپ بتواند مشکلات زیست محیطی این صنعت در کشور را حل کند.
ما در نقطه بازاریابی هستیم
در ادامه این نشست دکتر محسن شهابیان، مدرس دانشگاه و متخصص برندینگ در پنل تخصصی دوم، به دبیری دکتر فوأد نجم الدین؛ عضو هیأت علمی گروه پژوهش هنر دانشگاه علم و فرهنگ، با اشاره به جایگاه صنعت چاپ در بازار‌های جهانی گفت: در فرآیند برندسازی، کشف و شهود اتفاق می‌افتد و با وجود اینکه دنیا در دهه ۶۰ به عصر بازاریابی رسیده است، اکنون در آن نقطه قرار داریم.
وی ادامه داد: در برندینگ، ساختن انتخاب‌های اول در ذهن مشتری یا مخاطب، اهمیت زیادی دارد. وی با اشاره به فرصت‌هایی که صنعت چاپ برای انتقال نماد‌های هویت ملی برای ما فراهم می‌کند گفت: صادرات محصولات چاپی می‌تواند مبتنی بر دانش و تخصص و یا هویت ملی و فرهنگ تصویری ایران باشد. ما اگر بتوانیم در بازار چاپ بین‌المللی حضور پیدا کنیم، امکان انتقال هویت و نشانه‌های تصویری که تداعی‌کننده ایران هستند نیز به وجود خواهد آمد.
وی درباره فرصت‌های بکر موجود در زمینه بسته‌بندی گفت: بسته‌بندی، اقیانوسی عظیم برای برندسازی ایران در عرصه بین‌المللی است. همچنین برندسازی محصولات به واسطه چاپ امکان دیگری است که در کشور ما فراهم است. این موضوع می‌تواند در سطوح مختلف رخ دهد. یکی از این سطوح تولید محصول لوکس و لاکچری است. این امکان در ایران فراهم است و مشتریان خود را در ایران نیز دارد. همچنین وجود امکان چاپ بدون ضربه به محیط زیست، از دیگر سطوحی است که میتوان روی آن تمرکز کرد.
شهابیان با اشاره به تأثیر هوش مصنوعی در زندگی انسان در سال‌های گذشته و ارتباط آن با صنعت چاپ با ایجاد تصویری براساس داده‌های موجود گفت: هوش مصنوعی می‌تواند با اطلاعات موجود، تصویری از فرهنگ را بازتولید کند. باید این موضوع را مدنظر قرار دهیم که در محصولات خود از نماد‌های ملی و فرهنگی خود استفاده کنیم تا بتوانیم در آینده نیز تصویر درستی از هوش مصنوعی دریافت کنیم و شاهد بازتولید قاب درستی از ایران باشیم.
اهمیت تربیت نیروی انسانی به عنوان اساس توسعه کشور
در ادامه این نشست احمد فروزیده، استاد چاپ و فعال این حوزه، با اشاره به فرآیند آموزش و توسعه منابع انسانی در صنعت چاپ گفت: برای رسیدن به هر هدفی، باید برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری انجام داد. این کار یک هزینه نیست، بلکه ایجاد فرصت و سرمایه برای آینده است. منابع انسانی سرمایه هستند.
فروزیده با بیان اینکه کارایی و اثربخشی اگر باهم همراه شوند، سبب ایجاد بهره‌وری می‌شوند، گفت: باید دانست که آموزش به خودی خود کافی نیست و باید در کنار آن توسعه نیز وجود داشته باشد. آموزش عدالت اجتماعی را برقرار می‌کند و فرآیند توسعه روی افرادی انجام خواهد شد که در این شرایط مزیت‌های بیشتری دارند و کارآمدتر هستند. این فرآیند سبب پرورش نیروی انسانی، منابع انسانی و سرمایه انسانی کارآمد می‌شود.
در پایان این سمینار نیز از فعالان و پیشکسوتان این حوزه با حضور دکتر علی سعدالله معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علم و فرهنگ و جمع کثیری از دانشجویان، تقدیر و تشکر به عمل آمد.
همچنین در مراسم اختتامیه دهمین هفته علوم و فناوری چاپ که با حضور اساتید، دانشجویان، دست اندرکاران و فعالان عرصه علم و فناوری صنعت چاپ در باغ موزه نگارستان دانشگاه تهران برگزار شد؛ دکتر زهرا حسین نژاد عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ، نایب رئیس هیئت مدیره انجمن علمی هنرهای تجسمی ایران و عضو هیات مدیره انجمن علمی و فناوری چاپ ایران با اشاره به لزوم بررسی و آسیب شناسی نقاط ضعف و قوت سالها عملکرد در انجمن علمی و فناوری چاپ ایران اظهار کرد: یکی از کارهایی که میتوان در این زمینه انجام داد، این است که در پنل‌های علمی و پژوهشی خود مقاله‌های علمی را مورد بررسی قرار دهیم و این سبب می‌شود تا بتوانیم مجوز ISC را برای همایش ها و نشست ها و سمینارهای انجمن دریافت کنیم و این مجوز انگیزه فعالان علمی، اساتید و دانشجویان را برای حضور در نشست‌های مذکورافزایش می‌دهد.
