پیشنهادی برای شهرداری و سازندگان بهمنظور ارتقای کیفیت زندگی شهری: نیاز به رویکردی نو در طراحی نمای برجهای مسکونی تهران

پایاننامهای پژوهشی در دانشگاه علم و فرهنگ با تمرکز بر منطقه ۲۲ تهران، از تجربه زیباشناسی کاربران در مواجهه با برجهای بلندمرتبه میگوید.
به گزارش روابطعمومی دانشگاه علم و فرهنگ، در دورانی که شهرها با شتابی بیسابقه به سمت رشد عمودی پیش میروند و برجهای مسکونی بهعنوان نمادهای توسعه شهری قد میکشند، پژوهشی نوین باهدف واکاوی تجربه ادراکی کاربران از نمای این برجها، در دانشگاه علم و فرهنگ انجام شده است. پایاننامهای که توسط سپهر فرهادی متین دانشآموخته کارشناسیارشد معماری و با راهنمایی دکتر علی مشهدی به رشته تحریر درآمده است، تلاش دارد تا دریابد زیبایی در نمای برجها چگونه در ذهن و احساس ساکنان و رهگذران نقش میبندد.
این تحقیق با تمرکز بر منطقه ۲۲ تهران انجام شده، منطقهای که به دلیل توسعههای شهری گستردهاش به یکی از بسترهای مهم برای معماری مدرن بدل شده است.
نتایج این پژوهش نشان داد که باوجود رشد سریع ساختوسازهای بلندمرتبه، نگاه صرفاً فنی و مهندسی به معماری، سبب شده که ابعاد زیباییشناختی فضاها بهدرستی مورد توجه قرار نگیرد. این در حالی است که نمای خارجی ساختمانها نهتنها نقشی حیاتی در هویتبخشی به محیط شهری ایفا میکند، بلکه از دیدگاه روانشناسی محیطی، میتواند بر احساس تعلق، انگیزش و حتی امنیت روانی ساکنان تأثیرگذار باشد.
بر اساس یافتههای این تحقیق، ادراک زیبایی نما بیشتر از آنکه به عناصر بصری و هنری محدود باشد، به تجربه زیسته کاربران و تعامل آنان با فضا بستگی دارد. عواملی چون خوانایی بصری، هماهنگی با بافت شهری، تنوع حجمی، مقیاس انسانی، استفاده از متریالهای بومی و احساس تعلقپذیری، نقش کلیدی در ارزیابی زیبایی دارند. این موارد بهویژه در منطقه ۲۲ که تنوع برجها و سبکهای معماری بهوضوح قابلمشاهده است، از اهمیت بالایی برخوردار است. در این منطقه، کاربران تمایل دارند نماهایی را زیباتر تلقی کنند که در آنها تعادل میان خلاقیت فرمی و نظم بصری بهخوبی رعایت شده باشد.
علاوه بر این، نتایج نشان داد که نماهای فاقد هویت، تقلیدی و ناهماهنگ با محیط پیرامونی، اغلب موجب احساس بیگانگی و حتی نارضایتی در مخاطبان میشود. این در حالی است که طراحیهایی که به فرهنگ بومی، اقلیم منطقه و تاریخ معماری توجه دارند، بیشتر از سایرین مورد استقبال قرار گرفتهاند.
این پژوهش بر اهمیت طراحی نمای برجها تأکید میکند و بیان میکند که طراحی نما نباید صرفاً بهعنوان یک «پوسته تزیینی» در نظر گرفته شود، بلکه باید آن را ابزاری برای ارتقای تعامل اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و خلق حس مکان محسوب کرد.