به مناسبت روز قدس (رمضان ۱۴۴۶): بخشی از سخنرانی امام موسی صدر، در تاریخ ۱۹ فوریه ۱۹۷۵

متن سخنرانی امام موسی صدر، در تاریخ ۱۹ فوریه ۱۹۷۵ (۳۰ بهمن ۱۳۵۳)، در قالب خطبه موعظة آغاز روزه، در کلیسای کبوشیین بیروت. در این مراسم که بزرگان مسیحیت لبنان در آن شرکت جستند، در بالاترین سطوح سیاسی و دینی فرقه‌های مسیحی، و به‌عنوان نماد «گفتگو و تعایش» از امام صدر تجلیل به عمل آمد. شارل حلو، رئیس‌جمهور اسبق لبنان، در این باره می‏گوید: «برای نخستین‌بار در تاریخ مسیحیت یک روحانی غیر کاتولیک در یک کلیسای کاتولیک و برای جمعی از مؤمنان در جایگاه موعظه سخن می‏راند. این اتفاق نه‏تنها اعجاب‏انگیز بلکه موجب تأمل و تفکر عمیق و درازمدت است.» اقدام بعدی امام دعوت از بزرگان مسیحیت برای ایراد خطبه‏های نمازجمعه بود، اما به سبب جنگ داخلی این برنامه تحقق نیافت.
 خدایا، تو را سپاس می‏گوییم. پروردگارا، ای خدای ابراهیم و اسماعیل، خدای موسی و عیسی و محمد، خدای مستضعفان و همه آفریدگان.
 سپاس خدایی راست که ترسیدگان را امان دهد، شایستگان را نجات دهد، مستضعفان را برتری دهد، مستکبران را فرونشانَد، شاهانی را نابود سازد، و دیگرانی را بر جایگاه آنان نشانَد و سپاس خدایی را که درهم کوبنده جبّاران، نابودکننده ستمگران، دریابند گریزندگان، انتقام گیرنده از سرکشان و فریادرس دادخواهان است.
 خدایا، تو را شکر می‏گزاریم که ما را به عنایتت موفق داشتی و به هدایتت گردآوری و با مهربانی‌ات دل‌های ما را یکی کردی.
 ما، هم‏اینک، در پیشگاه تو و در خانه‏ای از خانه‏های تو، در ایامِ روزه، به‏خاطر تو، گِرد آمده‏ایم. دل‌های ما به‌سوی تو پر می‏کشد و خردهای ما نور و هدایت را از تو می‏گیرد. تو ما را فراخوانده‏ای تا در کنار یکدیگر در خدمت به خلق گام برداریم و بر کلمه سواء برای خوشبختی بندگانت اتفاق کنیم. به‌سوی درگاهت روی آورده‏ایم و در محراب تو نماز گزارده‏ایم.
 برای انسان گرد آمده‏ایم، انسانی که ادیان برای او آمده‏اند، ادیانی که یکی بوده‏اند و هرکدام ظهور دیگری را بشارت می‏داده است و یکدیگر را تصدیق می‏کرده‏اند. خداوند، به واسطه این ادیان، مردم را از تاریکی‌ها به‌سوی نور بیرون کشید و آنان را از اختلافاتِ ویرانگر نجات داد و پیمودن راه صلح و مسالمت آموخت.
ادیان یکی بودند، زیرا در خدمتِ هدفی واحد بودند: دعوت به‌سوی خدا و خدمتِ انسان و این دو نمودهای حقیقتی یگانه‏اند و آنگاه که ادیان در پی خدمت به خویشتن برآمدند، میانشان اختلاف بروز کرد. توجه هر دینی به خود آن‏قدر شد که تقریباً به فراموشی هدفِ اصلی انجامید. اختلافات شدت گرفت و رنج‌های انسان فزونی یافت.
 ادیان یکی بودند و هدفی مشترک را پی می‏گرفتند: جنگیدن در برابر خدایان زمینی و طاغوت‌ها و یاری مستضعفان و رنج‏دیدگان و این دو نیز نمودهای حقیقتی یگانه‌اند و چون ادیان پیروز شدند و همراه با آن‌ها مستضعفان نیز پیروز شدند، طاغوت‌ها چهره عوض کردند و برای دستیابی به غنائم پیشی گرفتند و در پی حکم‌راندن به نام ادیان برآمدند و سلاح دین را به دست گرفتند، و این‏گونه بود که رنج و محنت مظلومان مضاعف گشت و ادیان دچار مصیبت و اختلاف شدند. هیچ نزاعی نیست مگر برای منافع سودجویان.
ادیان یکی بودند، زیرا نقطه آغاز همه آن‌ها، یعنی خدا، یکی است؛ و هدف آن‌ها، یعنی انسان، یکی است؛ و بستر تحولات آن‌ها، یعنی جهان هستی، یکی است؛ و چون هدف را فراموش کردیم و از خدمت انسان دور شدیم، خدا هم ما را به حال خود گذاشت و از ما دور شد و ما به راه‌های گوناگون رفتیم و به پاره‏های مختلف بدل گشتیم و جهان یکتا را تقسیم کردیم و در پی خدمت به منافع خاص خود برآمدیم و معبودهای دیگر، غیر خدا، را برگزیدیم و انسان را به نابودی کشاندیم.
 اینک به راه درست و انسانِ رنج‌دیده بازگردیم، تا خدا نیز به ما بازآید و از عذابِ الهی نجات یابیم. برای خدمت به انسانِ مستضعفِ پاره‌پاره شده و رو به نابودی گردِ هم آییم، تا در همه چیز و در مورد خدا یکی شویم، و تا ادیان همچنان یکی باشند. قرآن کریم می‏فرماید: «لِکُلٍّ جَعَلْنَا مِنککمْ شِرْعَةً وَمِنْهَاجًا وَلَوْ شَاء اللّهُ لَجَعَلَکُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَلَکِن لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَآ آتَاککم فَاسْتَبِقُوا الخَیْرَاتِ إِلَی الله مَرْجِعُکُمْ.»
 لبنان کشور انسان و انسانیت است که واقعیت آن در قیاس با دشمن آشکار می‏شود، آنگاه که می‏بینیم دشمن جامعه نژادپرستانه‌ای ایجاد کرده است که به کار ویرانی و تفرقه در همه ابعاد مالی و فرهنگی و سیاسی و نظامی آن اشتغال دارد، تا جایی که به خود گستاخی تحریف تاریخ و یهودی کردن شهر قدس و تخریب آثار تاریخی آن را می‏دهد؛ بنابراین، وطنمان را، نه‏تنها به‏خاطر خدا و انسانِ آن که برای تمامی بشریت و برای نمایاندن چهره مبارزه گر حق، در برابر آن چهره دیگر، باید حفظ کنیم.